HOELDERLIN – LIVE @ ROCKPALAST 2005

Artiest info

Website

“Eind jaren zestig, begin jaren zeventig was er een specifiek rock genre dat vooral experimentele West Duitse bands (als Tangerine Dream, Faust en Can), die zich enigszins afzetten tegen de Anglo-Amerikaanse popcultuur om een eigen meer radicale en experimentele Duitse cultuur te creëren, onder de noemer “Krautrock” catalogeerde. De naam werd eind jaren zestig gelanceerd door de Britse muziekpers en was aanvankelijk ironisch dan wel ietwat schertsend bedoeld, afhankelijk van de gebruiker. Het woord "Kraut", is afkomstig van het woord Sauerkraut, en was een scheldwoord in WOII voor Duitse soldaten. John Peel, een van de bekendste Engelse radiopresentatoren en een liefhebber van het genre, is genoemd als degene die als eerste het woord gebruikte. Veel van de betrokken muzikanten waren niet bijzonder ingenomen met de term. “Krautrock” is ondertussen geëvolueerd naar een benaming voor een stijlrichting om gelijkaardige muziek onder te plaatsen…”

“The only condition: we should perform at least as a trio, at most as a sextet…” (WDR Rockpalast)

In de Duitse Krautrock scene is Hölderlin/Hoelderlin, een band uit de regio Wuppertal, een begrip. De band werd in 1970 opgericht als Hölderlin door de broers Joachim en Christian von Grumbkow met Nanny de Ruig, met wie Christian getrouwd was. Aanvankelijk was Höldelrin een folk band. De band debuteerde in 1972 met ‘Hoelderlins Traum’ op het legendarische Pilz label van journalist en “Krautrock” pionier Rolf-Ulrich Kaiser. Na het vertrek van Nanny in 1973 begon de groep van muzikale richting te veranderen. Ze veranderden in 1973 hun naam in Hoelderlin en ondernamen juridische stappen tegen Rolf-Ulrich Kaiser, wat er uiteindelijk toe leidde dat het platenlabel failliet ging.

In de eerste jaren van Hoelderlin werden de aanvankelijk Duitse teksten -geïnspireerd door de romantische dichter Friedrich Hölderin (1770-1843)- meestal geschreven door gitarist Christian von Grumbkow en bassist Peter Käsenberg. Hun steil veranderde wanneer ze in 1975 bij Intercord tekenden en hun albums voortaan in Frankfurt via Spiegelei, met Conny Plank achter de studiomengtafel, uitgebracht werden. Spiegelei (Fried Egg) was het "progressieve" label van Intercord als hun antwoord op labels als Harvest of Brain. Uniek was dat Spiegelei-releases zelden de labelnaam droegen.

Bij Spiegeleien brachten ze in 1975 hun tweede (titelloze) album uit. Na de release van nog drie albums verlieten bijna alle oprichters de groep, waardoor Joachim het enige overgebleven oprichtende lid was. Dit leidde tot zowel een significante verandering in line-up als een andere significante verandering in muzikale richting.

De groep werd voorgesteld aan Dave Hutchins, die ingenieur was bij de opnames van het Genesis’ album ‘The Lamb Lies Down on Broadway’ (1974) en besloot vervolgens om een Anglo-Amerikaanse commerciële sound te ontwikkelen, die later resulteerde in nog twee albums voordat ze in 1980 uit elkaar gingen. Na hun zesde studio album ‘Fata Morgana’ dat uitgebracht werd bij Spiegelei, spatte in 1981 de bel in druppels uiteen. De naam van Hoelderlin leefde daarna verder in Hoelderlin Express, een Duitse folkgroep.

“Pay hommage to Joachim von Grumbkow ( † 1990)”

Na 25 jaar herenigde de groep zich in 2005 -met alleen Hans Bäär en Michael Bruchmann als voormalige leden- tijdens Rockpalast voor WDR in de Harmonie in Bonn. De line-up bestond naast Hans Bäär (bas, a- gitaar, b-vocs) en Michael Bruchmann (drums) toen verder uit Ann-Yi Eötvös (zang), Dirk Schilling (gitaar, e-beats), Andreas Hirschmann (keys, b-vocs) & Markus Wienstroer (viool, b-vocs). Na de release van ‘8’ (2007) ging de groep in 2009 weer uit elkaar.

Van het geregistreerde optreden, verscheen de CD/DVD ‘Hoelderlin- Live @ Rockpalast 2005’ met op de tracklist tien nummers uit hun vorige releases. De muziek die avond was hun typisch amalgaam van prog-rock, folk en psychedelische elementen, waarbij ze klassieke instrumenten als altviool, cello en fluit gebruikten. Na de intro komt Hoelderlin echt los en voel je op “Schwebebahn” de spontaniteit wat meer borrelen. “Waren Wir”, een nummer uit hun debuutalbum, is het eerste gezongen nummer. Hierin blijft Ann-Yi Eötvös terugvallen op de vraag: “Waren wir, waren wir nicht schon einmal hier?”… in diesem Wunderland? - Gingen wir nicht einmal staunend hier entlang, an uns selbst vorbei?...” en snijdt Wienstroer’s viool rusteloos door de nacht. Op “Rare Bird” begeleidt Hirschmann Ann-Yi afgemeten op piano en krijg je soms even het gevoel dat het om een Robert Stigwood arrangement gaat. Het psychedelische, soms exotische “Streaming” komt uit ‘Clown & Clouds’ (1976) en het mooie, dromerige “Nürnberg” uiteen nog vroeger titelloos album: “When I got first time to Nürnberg we played their applecomp. It was a good soft sunday morning it been a good soft day-break…”. Een van hun laatst opgenomen nummers is “Come to Me”. Het verscheen op ‘8’ (2007) en is qua stijl en opbouw anders dan wat er hieraan voorafging. Een tweede nummer uit het 1976-album is “Phasing”. Je vindt het ook terug op hun ‘Traumstadt’ live album uit 1978. Ook hierin heeft Wienstroer naast drummer Bruchmann een belangrijke rol. De show werd afgesloten met “Sun Rays”. Het is een tweede track uit het ‘Rare Births’ album (1977) en een nummer rond zelfreflectie: “And I am thinking who I am / 'Cause so many things have passed / Will I be the same forever / Or will there be a change? / I think I'm gonna make it / Gonna make it by myself…”.

‘Hoelderlin Live @ Rockpalast 2005’ is een stukje Duitse rockgeschiedenis met belangrijke baanbrekers uit de Krautrock in de hoofdrol. Hun laatste live optreden voor WDR .

Eric Schuurmans

Album track list CD/DVD (#-album): 01. Transsib Intro – 02. Schwebebahn (2,7)) - 03. Waren Wir (1) - 04. Rare Bird (4) - 05. Streaming (3) - 06. Nürnberg (2) - 07. Come to Me (8) - 08. Phasing (3) - 09. Sun Rays (4) – (DVD: 10. Interview) / Written by as [noted] © 2005 WDR – Produced by: Peter Sommer

Album credits: Ann-Yi Eötvös: vocs / Hans Bäär: bass, a- guitar, b-vocs / Dirk Schilling: guitar, e-beats / Andreas Hirschmann: keys, b-vocs / Markus Wienstroer: violin, b-vocs / Michael Bruchmann: drums